انجام آزمایش ساخت موشک با جوش شیرین و سرکه

انجام آزمایش ساخت موشک با جوش شیرین و سرکه می‌تواند تجربه هیجان‌انگیزی برای دانش‌آموزان باشد که نتیجه آن یک کاردستی جالب است.

اکثر کودکان و به ویژه دانش آموزان پسر علاقه زیادی به موشک‌ها دارند و حالا اگر شرایطی فراهم شود که خودشان یک موشک درست کنند قطعا از آن استقبال خواهند کرد. تقریبا تمام کودکان ساخت موشک‌های کاغذی را بلد هستند اما می‌توان با استفاده از چند ماده ساده و انجام چند مرحله به هدف ساخت موشک با بطری رسید که چند متر اوج می‌گیرد و بازی با آن هیجان بیشتری دارد.

کاردستی موشک با بطری نوشابه، با استفاده از جوش شیرین و سرکه ساخته می‌شود و می‌تواند لحظات مفرحی را برای دانش آموز به وجود آورد. اگر می‌خواهید نحوه ساخت این موشک را بیاموزید، در ادامه این مقاله، با ما همراه باشید تا مراحل ساخت موشک با جوش شیرین و سرکه را با هم مورد بررسی قرار دهیم.

لوازم مورد نیاز انجام آزمایش ساخت موشک

دانش آموزان می‌توانند با استفاده از چند وسیله ابتدایی و دم‌دستی این موشک را بسازند. لوازمی که برای انجام آزمایش ساخت موشک با جوش شیرین و سرکه مورد نیاز است، عبارتند از:

• حدود یک لیتر سرکه
• مقدار کمی جوش شیرین
• یک بطری نوشابه دولیتری (در صورت عدم دسترسی به بطری دولیتری، بطری یک و نیم لیتری نیز کافی خواهد بود)
• یک عدد دستمال کاغذی
• یک عدد چوب پنبه متناسب با سایز دهانه بطری نوشابه
• سه عدد مداد که بهتر است انتهای آنها پاک کن داشته باشد. (این پاک کن‌ها باعث می‌شوند موشک بهتر روی زمین قرار بگیرند.)
• چسب نواری

مراحل انجام آزمایش ساخت موشک با جوش شیرین و سرکه

برای اینکه شما بتوانید با استفاده از جوش شیرین و سرکه یک موشک استاندارد بسازید که به درستی کار کند، نیاز است که به صورت مرحله به مرحله پیش بروید. هرچه دقت بیشتری در اجراء فرآیندهای لازم به کار بگیرید، نتیاج کار شما با کیفیت‌تر خواهد بود. به طور کلی انجام آزمایش ساخت موشک با جوش شیرین و سرکه شامل مراحل زیر است:

مرحله اول ساخت موشک

ابتدا نیاز است که جوش شیرین را به صورت گلوله‌ای متراکم دربیاورید. برای انجام این کار، دستمال کاغذی را بردارید و مقدار مناسبی از جوش شیرین را روی آن بریزید. سپس این جوش شیرین را در مرکز دستمال کاغذی جمع کنید و سپس با استفاده از کناره‌های دستمال کاغذی، روی جوش شیرین را بپوشانید.

این کار را به صورتی انجام دهید که هیج درزی در ساختار دستمال کاغذی باقی نماند که موجب خارج شدن جوش شیرین شود. سپس دستمال کاغذی را به صورت مچاله و گلوله‌ای دربیاورید، به صورتی که در دهانه بطری جا بشود. اگر گلوله شما از اندازه دهانه بطری بزرگ‌تر است، سعی کنید با متراکم‌سازی بیشتر یا کمتر کردن جوش شیرین این مشکل را از بین ببرید. در صورت کوچک بودن گلوله، نیز اضافه کردن جوش شیرین راه حل مناسبی خواهد بود.

مرحله دوم ساخت موشک

در این مرحله لازم است که پایه‌های موشک را به آن متصل کنید. این پایه‌ها درواقع همان مدادها هستند که باعث می‌شوند بطری قادر باشد با کمی فاصله از زمین روی پایه‌های خود بایستد. برای به وجود آوردن پایه، اطراف پایه را به سه قسمت مساوی تقسیم کنید و مدادها را با فاصله یکسان از یکدیگر در این قسمت‌ها قرار دهید و سپس با استفاده از چسب نواری، مدادها را به بطری متصل کنید.

تقسیم‌بندی را می‌توانید به صورت چشمی انجام دهید اما اگر از نقاله استفاده می‌کنید، زاویه بین مدادها باید صد و بیست درجه باشد تا تقارن مورد نیاز تامین شود. هر چقدر تقارن بین پایه‌ها بیشتر باشد، توزیع وزن موشک به صورت دقیق‌تری اتفاق می‌افتد و موشک بهتر پرتاب خواهد شد.

نکته مهم بعدی در این مرحله از آزمایش ساخت موشک با جوش شیرین و سرکه این است که از چسب‌های سنگین یا تزئینات اضافی روی موشک استفاده نکنید. این کارها باعث می‌شود وزن موشک شما بیشتر شده و در نهایت سنگین شود و موشک نتواند خیلی اوج بگیرد. بنابراین از حداقل چسب استفاده کنید و تزئینات اضافی با استفاده از مقوا یا کاغذرنگی را نیز حذف کنید تا موشک شما حداقل وزن ممکن را داشته باشد.

مرحله سوم ساخت موشک با بطری

برای اینکه موشک شما آماده پرتاب شود، لازم است سرکه را داخل بطری بریزید. برای این کار بطری را به همراه پایه‌هایش بردارید و درب آن را باز کنید و به اندازه مورد نیاز داخل آن سرکه بریزید. مقدار سرکه‌ای که داخل بطری می‌ریزید، اهمیت زیادی در ارتفاع پرتاب آن دارد. اگر سرکه شما خیلی کم باشد، نیروی مورد نیاز برای پرتاب شدن موشک تامین نخواهد شد و اگر مقدار سرکه داخل بطری بیش از حد باشد، وزن موشک زیاد می‌شود و این وسیله خیلی بالا نمی‌رود.

برای درست کردن موشک با بطری، بهترین مقدار سرکه به اندازه یک سوم تا نصف بطری است. بعد از اینکه بطری را پر کردید تست کنید که آیا پایه‌های موشک قادر هستند وزن جدید آن را تحمل کنند یا نه. اگر این تست را قبل از پرتاب موشک انجام ندهید، ممکن است موشک قبل از پرتاب سرنگون شود و به جای اینکه بالا برود به  دیوار یا صورت شما برخورد کند. بنابراین بعد از ریختن سرکه داخل بطری، موشک را روی پایه قرار دهید و مطمئن شوید که از استحکام مناسبی برخوردار است، در غیراینصورت مقداری چسب به پایه‌ها اضافه کنید.

مرحله چهارم ساخت موشک

در این قسمت نوبت به پرتاب موشک می‌رسد. برای اینکار بطری پر از سرکه را از روی پایه‌هایش بردارید و درب آن را باز کنید. سپس جوش شیرینی که از قبل آماده کرده‌اید را داخل بطری بیاندازید و درب بطری را با استفاده از چوب پنبه ببنید و موشک را روی پایه‌هایش قرار دهید و منتظر انفجار جوش شیرین و سرکه بمانید تا موشک پرتاب شود. در این مرحله نیاز است که به نکات زیر توجه داشته باشید:

• مقدار جوش شیرین هرچقدر بیشتر باشد، شدت واکنش بالاتر خواهد رفت. بنابراین هرچقدر گلوله جوش شیرین شما بزرگ‌تر باشد، بهتر است. البته باید امکان عبور این گلوله از دهانه بطری وجود داشته باشد.
• زمانی که می‌خواهید چوب پنبه را در دهانه بطری قرار دهید، توجه داشته باشید فشاری که به آن وارد می‌کنید کم یا زیاد نباشد. اگر چوب پنبه با فشار کمی در دهانه بطری قرار گرفته باشد، به محض وارونه کردن بطری، چوب پنبه می‌افتد و محتویات داخل بطری خالی می‌شود. اگر چوب پنبه را خیلی فشار داده باشید، سرکه قادر نخواهد بود آن را از درب بطری خارج کند و موشک پرتاب نخواهد شد.
• زمانی که می‌خواهید بطری را برعکس کنید، این کار را به آهستگی انجام دهید تا بازگشت ناگهانی سرکه به دهانه بطری باعث نشود چوب پنبه بیافتد.

نکات ایمنی انجام آزمایش ساخت موشک با جوش شیرین و سرکه

آزمایش ساخت موشک با جوش شیرین و سرکه یک آزمایش تقریبا بی‌خطر محسوب می شود. چرا که در آن، امکان بروز انفجار یا آتش سوزی یا بسیاری سوانح دیگر وجود ندارد. اما با این حال باز هم در حین انجام آزمایش برخی نکات ایمنی را رعایت کنید تا به خود یا دیگران آسیب نرسانید. در درست کردن موشک با بطری بهتر است به موارد زیر توجه داشته باشید:

انجام آزمایش در فضای باز

آزمایش ساخت موشک حتما باید در فضای باز انجام شود. همانطور که گفته شد اگر همه چیز خوب پیش برود، ممکن است موشک شما چند متر ارتفاع بگیرد. بنابراین اگر آزمایش انفجار جوش شیرین و سرکه در یک محیط سربسته انجام شود، موشک به سقف برخورد می‌کند و حادثه‌ساز می‌شود. بنابراین این آزمایش را در فضاهای باز مثل حیاط خانه یا پارک انجام دهید.

صاف بودن سطح زیر موشک

سطحی که موشک روی آن قرار می‌گیرد، نباید ناهمواری داشته باشد‌. اگر این سطح صاف نباشد، موشک ممکن است قبل از اینکه پرتاب شود، روی زمین بیافتد. سرنگون شدن موشک یا جلوی پرتاب آن را می‌گیرد یا باعث می‌شود به صورت افقی شده و ممکن است در چنین وضعیتی به شما یا دیگران آسیب وارد کند.

از موشک فاصله بگیرید

در روند انجام آزمایش ساخت موشک با جوش شیرین و سرکه، زمانی که موشک را برای پرتاب آماده کردید، از آن فاصله بگیرید. همچنین لازم است این فاصله را تا زمان پرتاب موشک حفظ کنید که ممکن است یک دقیقه طول بکشد. موشک در حین پرتاب کف فراوانی از خود بجای خواهد گذاشت که اگر فاصله مناسبی با آن نداشته باشید، ممکن است این کف‌ها روی لباس شما بریزند.

دلیل علمی پرتاب شدن موشک با جوش شیرین و سرکه

شاید بپرسید جوش شیرین و سرکه چگونه باعث پرتاب موشک می‌شوند؟ برای پاسخ به این سوال باید نگاهی شیمیایی به این آزمایش داشته باشیم. سرکه یک اسید ضعیف است و جوش شیرین نیز یک باز ضعیف می‌باشد.

زمانی که این اسید و باز در داخل بطری با یکدیگر ترکیب می‌شوند، واکنش اسید و باز به وجود می‌آید که طی آن اسید کربنیک تولید می‌شود. سپس این اسید کربنیک به گاز کربن دی اکسید تجزیه می‌شود. تجمع گاز کربن دی اکسید در داخل بطری باعث می‌شود به چوب پنبه فشار وارد شود و با پرتاب چوب پنبه این گاز با فشار زیادی از داخل بطری خارج شده و به زمین نیرو وارد کند.

طبق قانون سوم نیوتون، زمین نیز به این نیرو عکس العمل نشان می‌دهد و نیروی یکسانی را به بطری وارد می‌کند که موجب پرتاب موشک به سمت بالا می‌شود.

سخن آخر برای ساخت موشک با جوش شیرین و سرکه

در این مقاله از، صفر تا صد انجام آزمایش ساخت موشک با جوش شیرین و سرکه و کاردستی موشک با بطری را برای شما خوانندگان گرامی توضیح داده شد. امیدواریم این مقاله توانسته باشد نحوه انجام این آزمایش را به دانش آموزان یاد دهد. اگر به مطالبی که در این مقاله آورده شده است توجه داشته باشید، می توانید این آزمایش را به درست‌ترین شکل ممکن انجام دهید. همچنین شما می توانید سوال های خود را در این زمینه در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید تا ما پاسخگوی آنها باشیم.

سوالات متداول برای ساخت موشک با جوش شیرین و سرکه

• آیا موشک‌های ساخته شده با جوش شیرین قابلیت تنظیم پرتاب و فاصله را دارند؟

بله، موشک‌های ساخته شده با جوش شیرین معمولاً دارای قابلیت تنظیم پرتاب و فاصله هستند. این قابلیت اغلب از طریق تغییر اندازه و مقدار مواد منفجره در داخل موشک، تنظیم فشار داخلی، و تعیین زاویه پرتاب و سرعت خروجی مواد پرتاب‌کننده به دست می‌آید.

• چه ابعاد و اندازه‌هایی برای موشک با جوش شیرین پیشنهاد می‌شود؟

برای موشک‌های آزمایشی و سرگرمی، اندازه‌هایی در حدود 30 تا 60 سانتیمتر برای طول و 5 تا 15 سانتیمتر برای قطر معمولاً مناسب هستند.